Інтерактивність у кіномистецтві: сучасний стан та перспективи розвитку

Автор(и)

  • Владислав Омелянчук Київський національний університет театру, кіно і телебачення імені І. К. Карпенка-Карого, Україна https://orcid.org/0009-0009-4658-712X

DOI:

https://doi.org/10.34026/1997-4264.36.2025.332822

Ключові слова:

інтерактивне кіно, інтерактивні елементи, режисерський інструментарій, медіатехнології

Анотація

У цифрову епоху розвиток кіномистецтва дедалі частіше відбувається на перетині технологій і глядацького досвіду. Інтерактивне кіно, як нова форма аудіовізуального мистецтва, набуває популярності, але все ще викликає суперечки щодо своєї ефективності. Поява нового типу «глядача-учасника» відкриває нові перспективи, але водночас потребує нових підходів до режисури, які поєднують традиційні форми з інноваційними технологіями. Мета статті полягає у висвітленні інтерактивних елементів як засобів посилення глядацького залучення в кіномистецтві, визначенні причин обмеженої ефективності інтерактивного кіно порівняно з традиційними формами, а також окресленні можливостей та обмежень застосування інтерактивних технологій, зокрема в освітньому медіасередовищі. Розглядається використання інтерактивності як режисерського інструменту, здатного впливати на глядацьке сприйняття. Особливу увагу приділено причині, чому інтерактивне кіно, попри технологічний потенціал, поступається традиційному за емоційною ефективністю. Методологія дослідження. У праці застосовано системно-аналітичний підхід до вивчення емоційного впливу інтерактивного наративу, порівняльний аналіз для зіставлення традиційного й інтерактивного кіно, а також метод класифікації для структурування наявних досліджень у цій галузі. Наукова новизна дослідження. Стаття пропонує перший комплексний погляд на інтерактивне кіно крізь призму його емоційного впливу. Розкрито ключові фактори, що стримують розвиток жанру, зокрема у контексті художнього кінематографа. Окремо проаналізовано застосування інтерактивних елементів у сфері освітніх медіа, що демонструє як їхню ефективність, так і жанрові обмеження. Висновки. Інтерактивні фільми мають потенціал як інструмент глибшого емоційного залучення глядача, однак розвиток цього напряму стикається з низкою викликів – від драматургічної цілісності до збереження естетичних якостей. Поява нового типу «глядача-учасника» відкриває нові перспективи, але водночас потребує нових підходів до режисури, які поєднують традиційні форми з інноваційними технологіями.

Посилання

António, R., Silva, B., & Rodrigues, J. M. F. (2015). Dialectical polyptych: An interactive movie. International Journal of Advances in Computer Science & Its Applications (IJCSIA), Nr. 5(2). P. 187-189.

D’Aloia, A. (2020). Against interactivity: Phenomenological notes on Black Mirror: Bandersnatch. International Journal of TV Serial Narratives, Nr. 6(2). P. 21-32. URL: https://doi.org/10.6092/issn.2421-454X/11410

Dahdal, S. (2020). The illusive ludonarrativity and the problem with emergent interactive storytelling models in interactive movies. Journal of Digital Media & Interaction, Nr. 3(6). C. 17-33.

Daly, K. (2008). Cinema 3.0: How digital and computer technologies are changing cinema. Ann Arbor, MI: ProQuest LLC.

Daly, K. (2010). Cinema 3.0: The interactive-image. Cinema Journal, Nr. 50(1). P. 81-98.

Grechanyk, Ye. O. (2021). Vykorystannia audiovizualnykh zasobiv u protsesi dystantsiinoho navchannia [Use of audiovisual tools in distance learning]. In T. M. Khlebnikova (Ed.), Orhanizatsiia navchannia v umovakh vykorystannia dystantsiinykh osvitnikh tekhnolohii [Organization of learning in the conditions of using distance educational technologies]. Kharkiv. P. 26-28.

Gupta, S. (2023, December 23). Netflix interactive films: Pioneering a new entertainment format. LinkedIn. Retrieved from https://www.linkedin.com/pulse/netflix-interactive-films-pioneering-new-format-sakshi-gupta-cspo–qxphe

Hang, S., & Azahari, M. H. (2023). Interactive movie in digital era: A systematic literature review. City University eJournal of Academic Research (CUeJAR). P. 6-10. City University Press.

Kanivets, I. (2015). Variatyvnist ta interaktyvnist yak khudozhno-informatsiini tekhnolohii [Variability and interactivity as artistic and informational technologies]. Suchasni problemy khudozhnoi osvity v Ukraini [Modern problems of art education in Ukraine], Nr. 10. P. 50-53.

Mangan, L. (2017, March 7). Netflix’s interactive storylines will destroy actors – and relationships. The Guardian. Retrieved from http://www.theguardian.com/media/shortcuts/2017/mar/07/netflix-interactive-storylines-destroy-actors-relationships-tv

Ng, J. (n.d.). Fingers, futures, fates: Viewing interactive cinema in Kinoautomat and Sufferrosa. Screening the Past, (32). Retrieved June 27, 2024, from http://www.screeningthepast.com/issue-32-screenattachment/fingers-futures-fates-viewing-interactive-cinema-in-kinoautomat-and-sufferros

Shaw, L. (2018, October 1). Netflix is planning a chooseyour-own-adventure «Black Mirror». Bloomberg. Retrieved from https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-10-01/netflix-is-said-to-plan-choose-yourown-adventure-black-mirror

Topal, M., Guven Yildirim, E., & Onder, A. N. (2020). Use of educational films in environmental education as a digital learning object. Journal of Education in Science, Environment and Health, Nr. 6(2). URL: https://doi.org/10.21891/jeseh.703492

Vorderer, P., Schramm, H., & Knobloch, S. (2001). Does entertainment suffer from interactivity? The impact of watching an interactive TV movie on viewers’ experience of entertainment. Media Psychology, Nr. 3(4). P. 343-363.

Weiberg, B. (2002). Beyond interactive cinema. Keyframe. org. Retrieved August 23, 2024, from http://www.keyframe.org/beyond_interactive_cinema

Vosmeer, M., & Schouten, B. (2014). Interactive cinema: Engagement and interaction. In Springer International Publishing Switzerland. P. 140-147.

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-06-17

Номер

Розділ

АУДІОВІЗУАЛЬНЕ МИСТЕЦТВО